Max Verstappen foto Steffen Prößdorf, Max Verstappen tijdens de huldiging van de Dutch Grandprix in Zandvoort, 25 augustus 2024, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons Op donderdagavond 24 augustus 1916 loopt de 25-jarige Johann Scheffer uit Roermond tijdens een nachtelijke militaire oefening op de Waalsdorpervlakte per ongeluk tegen een vlijmscherpe bajonet, die zijn hart doorboort. Hij overlijdt ter plaatse. In de inschrijvingsregisters van Ommerschans en Veenhuizen komt de naam Verstappen diverse malen voor. Maar geen van deze Verstappens komt uit Limburg. Sowieso vind je relatief weinig Limburgers in Ommerschans. Dus wat is de kans dat we Max kunnen koppelen aan de Koloniën van Weldadigheid? De twee rechter kwartieren; de voorouders van moeder Truus Deben, spelen zich geheel in Limburg af, met een hoofdrol voor Roermond. Wat meteen in het oog springt, is dat haar vader en haar vier grootouders, allen geboren te Roermond, allemaal de naam Hubertus of Hubertina dragen als laatste voornaam. Dit zien we ook op grote schaal bij de Verstappens in Roermond. Op Wiewaswie zijn op dit moment (2024) ruim 30.000 Roermondse geboortes te vinden. Daarvan hebben er 1.174 als eerste naam Hubert, Hubertus of Hubertina. En maarliefst 12.624 dragen die naam als laatste naam. Dat is in totaal meer dan 45% van de geboren kinderen! Ik lees dat de Hubertus verering in het bisdom Roermond stevig geworteld was. Dat wordt hiermee wel onderstreept! Hubertus en zijn vrouw krijgen samen 5 kinderen. De eerste overlijdt jong. De twee oudste zoons zijn soldaat in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger. Petrus Mattheus Hubertus verdrinkt in 1903 tijdens een militaire actie. Zijn jongere broer Joannes overlijdt, als gepensioneerd militair, in 1944 in jappenkamp Ambarawa op Java en wordt begraven op ereveld Kalibanteng. Laten we -als opwarmertje- beginnen bij de rechterzijde: daar zien we schaarslijper Everhard Beeks, geboren in Emmerich, gelegen aan de Rijn net over de grens bij Lobith.
Hij is zijn leven lang schaarslijper en trouwt in 1833 in Doesburg met de 26-jarige Garretjen Wentink, die vanaf haar elfde jaar wees is. Bij het huwelijk komt er toestemming vanuit "familieberaad" van de familie Wentink. Voor iemand die voor de eerste maal is veroordeeld tot opzending naar Ommerschans is haar verblijf in Ommerschans tamelijk langdurig: na ruim 3 jaar wordt ze op 23 april 1856 ontslagen. Haar moeder is dan in de tussentijd overleden en een jaar later zal ook haar vader overlijden. Leentje's broer Antoon, de opa van Elisabeth Doornberg, oefent als scharenslijper het vak van zijn vader uit en blijft ver weg van de bedelaarsgestichten. Carel Frederik is geboren te Utrecht en aldaar Gereformeerd gedoopt in de Domkerk op 26 december 1784. Carel's vader is pompenmaker. Op 22 december 1824, vlak voor zijn 30e verjaardag, trouwt Carel in Utrecht met de 26-jarige Jantje Kruizinga, geboren te Veendam en dochter van een scheepstimmerman. Bij de huwelijksvoltrekking erkent Carel Frederik een dochter van Jentje, in 1823 te Amsterdam geboren. Het is een beetje lastig ontcijferen, maar volgens mij staat in de akte dat de bruidegom het beroep van muzikant uitoefent. Wat we hier als bijzonderheid zien, is dat het gezin woonachtig is te Amsterdam en dat ze verblijven aan boord van "zekere schuit, liggende in de Kulk alhier, genaamd De jonge pieter".
Het heeft er dus alle schijn van dat het gezin rond trekt en daarbij een boot gebruikt als middel van transport en verblijf, in plaats van een woonwagen. De volgende bron vinden we in hun woonplaats Amsterdam. Daar wordt de bedeling van thuiszittende armen sinds de 17e eeuw door het stadsbestuur uitgevoerd vanuit de twee huiszittenhuizen. De registratie van bedelingen is bewaard gebleven vanaf 1808. En daar treffen we het gezin Doornberg aan vanaf 1836 De inschrijving in 1836 staat op naam van Jantje Hendriks Kruizinga / van Veendam. Zoiets zie je normaal gesproken als de man des huizes overleden is. Waar Leentje Beeks drie jaar in Ommerschans moet zitten, maken Doornberg en zijn vrouw het jaar niet vol. Op 1 maart 1854 krijgen ze ontslag, ruim op tijd om aanwezig te kunnen zijn bij het huwelijk van zoon Willem Frederik,
die op 30 december 1858, 27 jaar oud, in Weert trouwt met de 25-jarige Anna Maria Noiris. Zij is een dochter van de gepensioneerde militair, thans muzikant, Johan Nouris, afkomstig van het Franse Villeneuve, en van Agnes Cuijx die van Tongeren in Vlaanderen afkomstig is. En wat zien we: Zowel de bruidegom, zijn vader als schoonvader zeggen alle het beroep van muzikant uit te oefenen, en Carel Frederik Doornberg woont met z'n vrouw weer in zijn geboortestad Utrecht. Ik hoopte stiekum dat er onder de akte zou staan dat Carel de akte niet kan ondertekenen vanwege zijn blindheid, maar dat is niet het geval. Er staat met betrekking tot het zetten van een handtekening: "de contracterende en consenterende partijen verklaard hebbende die wetenschap niet te bezitten". Of in modern Nederlands: bruidegom en bruid en wederzijdse ouders (voor zover aanwezig) kunnen niet schrijven. Anderhalf jaar na de geboorte van hun negende kind, overlijdt Willem Frederik Doornberg, 47 jaar oud, in Zutphen. Zijn weduwe blijft daar wonen en probeert het hoofd boven water te houden als slaapsteehoudster: zij biedt in haar woning tegen vergoeding onderdak aan passanten. Louis Doornberg kent zonder twijfel collega kermisreiziger Hermanus Willem Truggelaar. Truggelaar's dochter Maria schonk op 7 juni 1888 het leven aan zoon Wilhelm, "in een kermiswagen, staande aan den Amsterdamschen Straatweg" te Utrecht. Wilhelm Truggelaar is de overgrootvader van Antje Monteiro. Hij verbleef jaren met zijn gezin in de kolonie Ommerschans. In de wintermaanden huist de familie Doornberg in Zutphen. Daar wordt op 27 november 1892 dochter Elisabeth geboren in hun woning aan de Lievenheersteeg. Als ik het gezin Doornberg in het bevolkingsregister van Zutphen bekijk, dan zien we dat op 13 augustus 1912 een "onegte" zoon van Elisabeth is ingeschreven, die 3 weken daarvoor, op 24 juli, te Heerlen is geboren. Elisabeth is vóór die datum niet uitgeschreven; het lijkt er op dat zij tegen het eind van haar zwangerschap "op vakantie" is gestuurd naar "de nonnen" in Heerlen om daar te bevallen. Vervolgens zien we dat Elisabeth op 22 december 1913 wordt uitgeschreven naar Heerlen. Daar trouwt zij twee maanden later, op 19 februari 1914 met de 22-jarige, in Duitsland geboren venter Johann Scheffer. De akte bevat opmerkelijke informatie. We lezen: de ouders der bruid zijn wegens het niet bekend zijn van hun verblijfplaats in de onmogelijkheid om hun wil te verklaren. Hmm, da's apart: die ouders wonen gewoon in Zutphen, waar Elisabeth 8 weken geleden is uitgeschreven... Maar in 1914 breekt de Grote Oorlog uit en wordt in Nederland de mobilisatie uitgeroepen. Een groot deel van de jonge mannen wordt onder de wapenen geroepen en dat geldt ook voor Johann.
En in die hoedanigheid valt hem de twijfelachtige eer toe de krant te halen... In de overlijdensacte, opgemaakt te s-Gravenhage, zie we nog een opmerkelijk detail: het beroep van Johann was... koopman in parapluies! In het bevolkingsregister van Zutphen zien we dat de kleine Louis Doornberg, die intussen Louis Scheffer heet, op 21 juni 1916 naar zijn moeder in Heerlen is overgeschreven, 2 maanden voor het overlijden van zijn vader. En zo staat Elisabeth Doornberg er "ver van huis" alleen voor. Maar niet voor lange tijd... Johannes Franciscus Verstappen, hierboven genoemd als geboren in 1923, en die later met de roepnaam Sjef door het leven zal gaan, zal de vader worden van Frans Verstappen, de opa van Max. Bedenk daarbij dat ze samen 14 kinderen hebben. Daarvan zullen de oudsten intussen op eigen benen staan, maar dan zijn er toch nog veel monden te voeden. En bovendien... Het stel is nog volop vruchtbaar. Vanaf 1927 worden er nog zes kinderen geboren, waarvan twee levenloos. Zoon Sjef trouwt in 1946 met Truus Deben. Hun eerste zoon noemen ze Franciscus, roepnaam Frans, die aan het eind van zijn leven momenten van uitzinnige vreugde beleeft als hij zijn kleinzoon Max als winnaar over de streep ziet komen. Frans eigen eindstreep kwam helaas net iets te vroeg voor het ultieme moment. auteur: Helmuth Rijnhart, 2024
Als dit ongeluk niet had plaatsgevonden, dan was Max Verstappen nimmer wereldkampioen in de Formule 1 klasse geworden...
Terwijl Max op zondag 1 december 2024 in Qatar op kop rijdt met z'n nieuwe kampioenschapshelm, Google ik op zoek naar een aanknopingspunt om voorouders van Max in beeld te krijgen. Dat vind ik bij de diverse berichten over het overlijden van Max' opa Franciscus (Frans) Verstappen op 18 november 2019. Frans was fanatiek supporter van zijn kleinzoon, die elke wedstrijd volgde in zaal Housmans in Montfort en die Max zeven maal als F1-winnaar over de streep zag komen.
Met deze overlijdensdatum komt een overlijdensadvertentie ook snel in beeld en vervolgens vind ik Frans op een genealogische website, waarmee de weg naar Frans' voorouders een racebaan wordt, met hier en daar een loszittende putdeksel. Maar die zijn met wat puzzelwerk te fixen.
En zo kijken we naar vier generaties voorouders van opa Frans Verstappen.
De voorouders aan deze zijde zijn voornamelijk kooplieden, waarvan er twee handelen in paraplu's. Die worden in Roermond vervaardigd; dat zien we in het linker kwartier, waar Hubertus Verstappen en Anna Maria Bloemers beide in dit ambacht de kost verdienen.
Hubertus Verstappen (1841-1892) komt uit een gezin van 9, waarvan er 7 keurig vernoemd zijn naar St. Hubertus.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238120 Petrus Verstappen
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238118 Hubertus Verstappen
nationaal archief - stamkaart KNIL van Petrus Mattheus Hubertus Verstappen (1877-1903)
oorlogsgravenstichting - ereveld Kalibanteng
De jongste zoon, Franciscus (1881-1971), staat in zijn jonge jaren te boek als kermisreiziger.
Anno 2024 is de naam Verstappen nog steeds een begrip op de kermis. Het gaat hier om nakomelingen van Hubertus' jongere broer Henricus Hubertus.
Archief Well wijdde een pagina aan diens kleinzoon Grad Verstappen.
Franciscus trouwt in 1901 in Heerlen met Maria Giesbers. In vijftien jaar huwelijk krijgen ze samen elf kinderen waarvan er vier jong overlijden. Op 5 maart 1916, zes weken na de geboorte van nummer elf, overlijdt Maria, 36 jaar oud. Frans Verstappen, die de kost verdient als marskramer, blijft achter met 7 kleine kinderen. Vermoedelijk springt zijn moeder, de dan 76-jarige weduwe Verstappen-Bloemers, bij in de verzorging van de kinderen als Frans op pad is.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238114 Franciscus Verstappen
Het Gelders kwartier
Om de relatie met Ommerschans te vinden, zoomen we in op het "Gelders kwartier", de voorouders van Elisabeth Doornberg.
bonmama.nl - kwartierstaat van Elisabeth Doornberg
Ik heb van dit echtpaar drie kinderen gevonden, waarvan Antoon de tweede is. Het oudste kind is dochter Helena. Op 1 april 1853 wordt ze ingeschreven te Ommerschans als Leentje Beeks. Ze is dan 19 jaar oud en opgezonden vanuit Zutphen, hetgeen betekent dat ze daar veroordeeld zal zijn door de arrondissementsrechtbank op grond van bedelarij.
Zo te zien heeft ze haar lesje geleerd; In Ommerschans zien we haar niet terug. In 1862 bevalt in Doesburg ze van een buitenechtelijk kind, Jacob Antoni, dat na 4 maanden overlijdt. Het is heel goed mogelijk dat Jacob Hoenderop de vader van het kind is. In 1864 trouwt ze met hem en ze krijgen drie kinderen. Na Jacob's overlijden in 1868 hertrouwt ze en ook uit dat huwelijk komen kinderen voort.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238206 Helena Beeks
En dan naar de hoofrolspelers van dit verhaal: Carel Frederik Doornberg en Jantje Kruizinga.
wiewaswie.nl - Utrechts Archief - huwelijken Utrecht 1824
Ik heb van dit stel zeven kinderen gevonden. Ik vond vier geboorteactes in Utrecht en één in Delft. En ook hier presenteert Carel zich als muzikant.
wiewaswie.nl - Erfgoed Delft - geboortes Delft 1837
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238131 Carel Frederik Doornberg
stadsarchief Amsterdam - huiszittenhuizen
Maar Carel is in leven en staat er keurig bij geschreven. De vermoedelijke reden voor zijn "tweede rang" staat eronder: "Hij is Blind".
Verder staan er drie kinderen: Willem Frederik (1831), Jacobus (1834) en Carel (1837). De eerstgenoemde is de opa van Elisabeth Doornberg, de tweede was ik nog niet tegengekomen en de derde is geboren in Delft. Huh? Da's apart! bedeeld worden als huiszitter in Amsterdam en intussen gezellig met de boot in Delft...
Maar als we goed kijken dan zien we dat het gezin in Amsterdam alleen in de winters bedeeld is en niet in de zomers. En dus is er niets aan de hand!
Dochter Maria Wilhelmina, in 1836 dertien jaar oud, staat niet ingeschreven, maar zij leeft wel en zal in 1841 in Amsterdam trouwen met de Italiaanse muzikant Lazzar Laurent Reboli en daarna uit het zicht verdwijnen. Verder heb ik van zoon Jacob geen spoor gevonden en de jongste, Carel, zal op 19 september 1838 in Haarlem overlijden. Volgens de overlijdensakte woont het gezin dan in Haarlem. En dat terwijl in Amsterdam de winterse bedeling doorloopt tot 1841...
Zoon Willem Frederik zal tussen 1845 en 1850 het ouderlijk huis hebben verlaten. Hij sluit aan bij "de kermis" en trekt zo door het land.
Intussen wordt de toestand van zijn ouders er niet beter op en op 9 april 1853 (8 dagen ná Leentje Beeks!) worden ze samen ingeschreven te Ommerschans. Ze zijn niet afkomstig uit Amsterdam, maar uit Roermond! Daar zal de kantonrechter deze Hollanders hebben veroordeeld voor bedelarij.
wiewaswie.nl - familysearch.org - huwelijken Weert 1858
Carel Doornberg en zijn vrouw strijken uiteindelijk neer in Zwolle, waar hij in 1874 overlijdt en zij in 1886. Beide bereiken de leeftijd van 89 jaar!
Ik vond van Willem Frederik Doornberg en Anna Margaretha Noiris negen kinderen. die in verschillende plaatsen ter wereld komen omdat ook dit gezin van kermis naar kermis trekt.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238128 Anna Maria Noiris
En zo komen we aan bij haar zoon Louis, die in 1884 in Zutphen trouwt met Gerhardina Beeks. Ook hij is kermisreiziger en het stel krijgt 12 kinderen.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238125 Louis Doornberg
Op precies dezelfde locatie in Utrecht wordt op 23 september van hetzelfde jaar Anna Margaretha Doornberg geboren, eveneens in een kermiswagen.
wiewaswie.nl - Utrechts Archief - geboortes Utrecht 1888
wiewaswie.nl - Utrechts Archief - geboortes Utrecht 1888
reidinga.nl - Lievenheersteeg Zutphen aan het begin van de 20e eeuw
wiewaswie.nl - erfgoed centrum Zutphen - bevolkingsregister Zutphen 1890-1920
wiewaswie.nl - familysearch.org - huwelijken Heerlen 1914
Hier schuilt, laten we zeggen, een interessant familieverhaal...
Enfin, Johann Scheffer erkent netjes het kind als het zijne (wat niet per sé betekent dat hij de biologische vader is) en in 1914 en 1915 worden nog twee zonen geboren, waarvan de eerste jong overlijdt.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238115 Elisabeth Doornberg
delpher.nl - Haagse Courant 28 augustus 1916
wiewaswie.nl - gemeentearchief Den Haag - overlijdens Den Haag 1916
Is het door de paraplu-handel, dat weduwnaar Franciscus Verstappen en weduwe Elisabeth Doornberg elkaar hebben leren kennen? Wellicht is het in familie-overlevering bekend. Wat voor mij ook niet duidelijk is, is wanneer ze elkaar werkelijk het hof hebben gemaakt. Feit is dat Elisabeth Doornberg van 1917 tot 1925 zes maal bevallen is van een "onegt" kind. Eén van de zes, dochter Karolina Francisca, overlijdt jong.
In de overlijdensacte, opgemaakt in de Limburgse gemeente Neer, lees ik dat Elisabeth koopvrouw is en woonachtig te Roermond. Het lijkt er op dat zij in navolging van haar ouders als kraamster haar handel aan de man probeert de brengen in de wijde omgeving van Roermond.
Omdat ik niet over de geboorte actes en doopinschrijvingen van deze kinderen beschik en ik de twee ook niet samen in een bevolkingsregister heb gezien, heb ik geen beeld of Franciscus "in de buurt" was bij de geboortes van de kinderen. In de nabije toekomst zal dit zeker duidelijker worden.
Maar op 14 juni 1927 geven Franciscus en Elisabeth elkaar het ja-woord. En daarbij erkent Franciscus de vijf kinderen als de zijne. In de huwelijksacte lezen we dat ze koopman en koopvrouw zijn.
wiewaswie.nl - familysearch.org - huwelijken Roermond 1927
Tussen de huwelijksbijlagen vinden we een bewijs van onvermogen, waaruit we kunnen concluderen dat het stel het niet breed heeft.
familysearch,org - huwelijksbijlagen Roermond 1927,
Elisabeth Doornberg zal in 1956 overlijden, 64 jaar oud. Franciscus Verstappen overlijdt in 1971, bijna 90 jaar oud.
bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 238114 Franciscus Verstappen
Cést la vie...
lees ook:
 |
 |
 |
